Najzdrowsze oleje zimnotłoczone, które powinieneś znać

Wzrastająca świadomość konsumentów i zainteresowanie żywnością funkcjonalną sprawia, że coraz większą popularnością cieszą się oleje tłoczone na zimno, które są doskonałym źródłem antyoksydantów i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych o działaniu bioaktywnym. Tłoczenie oleju na zimno jest najstarszą naturalną metodą pozyskiwania, gdyż nie stosuje się w niej żadnych rozpuszczalników. Oleje tłoczone na zimno są produktami, których spożywanie ma na celu profilaktykę lub zahamowanie dietozależnych chorób cywilizacyjnych.

Olej lniany

Olej lniany (Lini oleum) tłoczony jest na zimno z nasion lnu zwyczajnego (Linum usitatissinum L), które zawierają do 40% oleju. Tak wytwarzany olej charakteryzuje się barwą złocisto-żółtą, wyrazistym zapachem i łagodnym smakiem. W skład oleju wchodzą zarówno wolne, jak i związane (z gliceryną) kwasy tłuszczowe, wśród których wyróżnia się: kwas alfa-linolenowy, ALA (48-58%), kwas linolowy, LA (20%), kwas oleinowy (16-22%) oraz nasycone kwasy tłuszczowe: kwas palmitynowy (5-7%) i kwas stearynowy (4-7%). Obok kwasów w składzie oleju znajdują się sterole, w tym sitosterol oraz karotenoidy.

Główne obszary zastosowania oleju lnianego to dermatologia i kosmetologia, ponieważ znacząco przyspiesza regenerację skóry i błon śluzowych. Wykorzystuje się go np.: w postaci emulsji, mazideł czy maści w leczeniu owrzodzeń i stanów zapalnych skóry. Przyjmowany doustnie dostarcza niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych i stymuluje mechanizmy obniżające poziom cholesterolu we krwi, dlatego jest tak istotny w profilaktyce przeciwmiażdżycowej.

Oliwa z oliwek

Oliwę (Oleum Olivarum) produkuje się z owoców oliwki europejskiej (Olea europaea L). Oliwa składa się w 70% z glicerydów kwasów nienasyconych, z czego 80% stanowi kwas oleinowy, a pozostałe 20% kwas palmitynowy, arachidonowy, linolowy i stearynowy. Kwas oleinowy jest przedstawicielem jednonienasyconych kwasów omega-9 regulujących poziom cholesterolu i lipidów we krwi. Badania sugerują, że powszechne stosowanie oliwy w diecie śródziemnomorskiej odpowiada za znacznie mniejszą ilość przypadków chorób układu krążenia i autoimmunologicznych pośród mieszkańców regionu Morza Śródziemnego. Oliwa zawiera także witaminy A, E, D i K oraz wapń, fosfor, magnez, jod i żelazo.

Oliwa ma działanie osłaniające, lekko przeczyszczające, przeciwmiażdżycowe i antyagregacyjne. Ma również znakomite działanie przeciwoksydacyjne, jest zalecana w geriatrii, aby spowolnić procesy starzenia. Ma także właściwości przeciwcukrzycowe, ułatwiając przyswajanie cukru i regulując jego poziom we krwi, przez co jest zalecana w diecie diabetyków. Ma również zastosowanie w pediatrii, przeciwdziałając krzywicy i stymulując wzrost tkanki kostnej. Oliwa jest stosowana pomocniczo w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, kamicy żółciowej, nieżycie żołądka i zaparciach.

Olej z pestek dyni

Olej dyniowy (Oleum cucurbitae peponis) otrzymuje się z pestek dyni zwyczajnej (Cucurbita pepa L.), składających się w 40% z tłuszczu. Olej tłoczony na zimno ma barwę ciemnozieloną lub brązową i miły dla nosa zapach oraz orzechowy, lekko wytrawny smak. Olej z pestek dyni zawiera znaczącą ilość, bo aż 78%, nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym: kwas linolowy (40-56%), kwas oleinowy (20-35%) i kwas palmitooleinowy (0,5%). Obok wymienionych związków w skład oleju wchodzą dość duże ilości steroli. Bardzo ważnymi substancjami, wyraźnie wzbogacającymi skład oleju z pestek dyni są witaminy i mikroelementy. Potwierdzono obecność fitochinonu (witaminy K), karotenoidów (luteiny) i tokoferoli oraz selenu i jodu. W tym miejscu należy podkreślić, że pestki dyni i olej są jednymi z najbogatszych źródeł selenu, występujących w produktach naturalnych.

Wysokie stężenie fitosteroli w oleju dyniowym sprawia, że jest on stosowany jako lek wspomagający w hipercholesterolemii i w profilaktyce przerostu gruczołu krokowego. Fitosterole wykazują działanie hamujące aktywność aromatazy i reduktazy, dzięki czemu przeciwdziałają zapaleniom i obrzękom. W profilaktyce przerostu prostaty blokują wiązanie dihydrotestosteronu z receptorem w gruczole krokowym, przez co wzmacniają elastyczność tkanki gruczołowej i zmniejszają napięcie mięśni gładkich, skutkiem czego oddawanie moczu jest łatwiejsze. Selen, którego olej z dyni jest tak bogatym źródłem, wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne.